1. หลักการที่รับประกันการร้องเรียนของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) คือ เมื่อได้รับการร้องเรียนไม่ว่าจะดวยวิธีการใด จะมีหนังสือตอบรับการร้องเรียนภายในสามวัน
2. ในการตรวจสอบเมื่อได้รับการร้องเรียนแล้วจะพิจารณาว่า อยู่ในอำนาจหน้าที่หรือไม่ ถ้าอยู่ในอำนาจหน้าที่ ก็จะมีเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบสำนวนและคณะอนุกรรมการเฉพาะด้านที่เกี่ยวข้องเป็นผู้ตรวจสอบกรณืร้องเรียน เเล้วเสนอ กสม.
3. การตรวจสอบการร้องเรียนในบางเรื่องไม่สามารถกำหนดระยะเวลาได้ ขึ้นอยู่กับเนื้อหาพยานหลักฐาน การสืบค้น การสอบสวน การให้ความร่วมมือของผู้ร้องเรียน และหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับกรณีที่มีการร้องเรียน
4. หลังจากที่ กสม.พิจารณาเรื่องที่มีการตรวจสอบแล้ว จะมีรายงานผลการพิจารณาในหลายลักษณะตามเหตุผลและข้อมูลที่พบ ซึ่งอาจจะมีกรณีให้แก้ไขภายในกำหนด มีข้อเสนอแนะในเชิงยุทธศาสตร์รวมถึงให้มีการปรับปรุงนโยบาย แก้ไขกฏหมาย