เมื่อวันที่ 7 มิถุนายน 2567 เวลา 9.00 น. ที่ห้องประชุมที่ว่าการอำเภอน้ำพอง ตำบลวังชัย อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น เจ้าหน้าที่สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (สำนักงาน กสม.พื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ) ได้รับมอบหมายจากคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ให้เป็นผู้แทนเข้าร่วมงานและเป็นวิทยากรในเวทีการสัมมนาหัวข้อ “การแก้ไขปัญหาและการพัฒนาด้านที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน และมีส่วนร่วมของประชาชน” จัดกิจกรรมโดยคณะกรรมาธิการการที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สภาผู้แทนราษฎร โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเปิดพื้นที่และสร้างองค์ความรู้ในประเด็นที่ดินทำกินให้แก่ให้ชาวบ้านในพื้นที่บ้านโคกหินขาว ตำบลน้ำพอง จังหวัดขอนแก่นและพื้นที่ใกล้เคียงซึ่งมีกรณีพิพาทกับรัฐ ในประเด็นที่ดินทำกิน ตลอดจนเป็นเวทีกลางให้ชาวบ้านได้มีโอกาสนำเสนอปัญหา ข้อเรียกร้อง และติดตามทวงถามความคืบหน้าในการแก้ไขปัญหากับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยมีการเชิญผู้แทนหน่วยงานรัฐในพื้นที่มาร่วมตอบข้อซักถาม อธิบายขั้นตอนการดำเนินงานในปัจจุบัน และร่วมกันหาแนวทางแก้ไขต่อไป ทั้งนี้มีประชาชนเข้าร่วมการสัมมนาดังกล่าวประมาณ 300 คน 

          ในเวทีดังกล่าวมีการนำเสนอกรณีปัญหาพิพาทในที่ดินทำกินระหว่างหน่วยงานรัฐกับประชาชนในพื้นที่ หลายกรณี ได้แก่

          - กรณีข้อพิพาทที่ดิน โคกหินขาว ในตำบลสะอาดและตำบลลำน้ำพอง อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น ซึ่งเป็นกรณีปัญหาพิพาทที่ยืดเยื้อมานานกว่า 30 ปี ในประเด็นการประกาศที่สาธารณะทับที่ดินทำกินของชาวบ้านในพื้นที่กว่า 2500 ไร่  

          - กรณีชุมชนซำผักหนาม ชุมชนหนองจาน บ้านโคกยาวน้ำหนาว บ้านห้วยข้อและห้วยม่วง อำเภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น โดยเกิดปัญหาข้อพิพาท กรณีการปักหมุดเวนคืนพื้นที่อุทยานแห่งชาติภูผาม่าน เป็นเขตบริหารเพื่อการอนุรักษ์ทับบนพื้นที่ดินทำกินของคนในชุมชน

          - กรณีเวนคืนที่ดินเขตชลประทานหนองหวาย อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น โดยชาวบ้านเรียกร้องให้คืนสิทธิ์ที่ดินที่ได้เวนคืนจากชาวบ้าน ตลอดแนวลำน้ำพองกว่า 11,000 ไร่

- กรณีภูผาเหล็ก จังหวัดสกลนคร เป็นกรณีปัญหาข้อพิพาทระหว่างเขตพื้นที่อุทยานทับซ้อนกับที่ดินทำกินของชาวบ้านในพื้นที่ซึ่งทำกินมาก่อนการประกาศเขตอุทยาน เป็นต้น

          ทั้งนี้ นายภพธรรม สุนันธรรม รักษาราชการแทนผู้อำนวยการสำนักงาน กสม. พื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือได้ร่วมเป็นวิทยากรและให้ความรู้เกี่ยวกับหลักการสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวข้อง และกรณีข้อเสนอแนะของ กสม. เกี่ยวกับการเยียวยาประชาชนผู้ที่ได้รับความเสียหายจากการเวนคืนที่ดินทำกิน โดยคำนึงถึงความเสียหายจากค่าขาดโอกาสในการใช้พื้นที่ด้วย พร้อมกันนี้ได้แนะนำให้กระบวนการพิจารณาข้อเท็จจริงของภาครัฐต้องคำนึงถึงการเข้ามามีส่วนร่วมของประชาชนผู้ได้รับผลกระทบ เพื่อให้ได้ข้อมูลที่รอบด้านและเป็นการส่งเสริมสิทธิในการมีส่วนร่วมของประชาชน สำหรับกรณีพิพาทที่ดินในหลายกรณีดังกล่าวข้างต้น สำนักงาน กสม. พื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือได้รับมอบหมายให้ดำเนินการตรวจสอบและประสานคุ้มครองสิทธิมนุษยชนตามหน้าที่และอำนาจ ซึ่งจะได้มีการเร่งดำเนินงานเพื่อแก้ไขปัญหาร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและคณะกรรมาธิการการที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สภาผู้แทนราษฎร ต่อไป