เมื่อวันที่ 26 เมษายน พ.ศ. 2567 เวลา 09.30 น. นางสาวปิติกาญจน์  สิทธิเดช กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พร้อมด้วยเจ้าหน้าที่สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (สำนักงาน กสม.) ได้เข้าพบรองผู้ว่าราชการจังหวัดระนอง ว่าที่ร้อยตรี กิตติภพ  รอดดอน นายอำเภอเมืองระนอง ปลัดอาวุโส อำเภอเมืองระนอง ปลัดอำเภอและนายทะเบียนอำเภอเมืองระนอง เพื่อหารือแนวทางแก้ไขปัญหาสิทธิและสถานะบุคคลของกลุ่มคนไทยพลัดถิ่น กลุ่มชาติชาวเล กลุ่มพลัดหลงทางทะเบียน หรือขึ้นทะเบียนผิดกลุ่มหรือรายชื่อตกหล่นทางทะเบียน และผู้ประสบปัญหาสถานะทางทะเบียนอื่น ๆ ณ ห้องอินทนิล ชั้น 4 ศาลากลางจังหวัดระนอง

          ปัญหาเรื่องสิทธิสถานะบุคคลดังกล่าว เป็นเรื่องที่กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และภาคประชาสังคมทุกฝ่ายให้ความสำคัญ โดยได้ลงพื้นที่จังหวัดระนองมาแล้วหลายครั้ง โดยครั้งล่าสุดเมื่อเดือนธันวาคม 2566 กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พร้อมเจ้าหน้าสำนักงาน กสม. ผู้แทนจากหน่วยงานภาครัฐ สถาบันการศึกษา ภาคประชาสังคม และผู้แทนกระทรวงยุติธรรม ได้เข้าร่วมประชุมรับฟังปัญหาและหารือแนวทางการแก้ปัญหากรณีคนไทยพลัดถิ่นและหาแนวทางร่วมกันเพื่อขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหา และมีการเสนอให้ดำเนินการในลักษณะบูรณาการการทำงานร่วมกันในหลายภาคส่วน ทั้งหน่วยงานภาครัฐ สถาบันการศึกษา รวมถึงภาคประชาสังคม เพื่อให้ผู้ประสบปัญหาสถานะทางทะเบียนราษฎร กลุ่มคนไทยพลัดถิ่น ได้รับการลงรายการสัญชาติไทย และแก้ไขทะเบียนประวัติให้ถูกต้อง

          อย่างไรก็ตามยังคงพบปัญหาเรื่องสถานะบุคคลของกลุ่มชาติพันธุ์มากกว่า 100 ครอบครัว ทั้งที่อยู่ในระหว่างสอบปากคำ รอตรวจสารพันธุกรรม (DNA) ดังนั้นในการประชุมครั้งนี้กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติได้ขอหารือแนวทางในการแก้ไขปัญหา มาตรการ การบริหารจัดการในระดับพื้นที่ โดยทางกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติเสนอแนวทางการแก้ไขปัญหาให้กับจังหวัดระนองในรูปแบบหน่วยเฉพาะกิจ มีการดำเนินงานร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน ภาครัฐ ภาคประชาสังคม เพื่อแก้ปัญหาอัตรากำลังในการดำเนินงานยังไม่เพียงพอ มีผู้เชี่ยวชาญน้อย และปัญหาของผู้ใช้บริการเอกสารยังไม่ครบถ้วน พยานสอบมาไม่ครบ ซึ่งการดำเนินการในรูปแบบดังกล่าวจะช่วยแก้ไขปัญหาสถานะบุคคลกลุ่มชาวเล (มอแกน) และกลุ่มคนไทยพลัดถิ่น ให้ประสบผลสำเร็จและสามารถเข้าถึงสิทธิที่พึงมีได้ตามหลักสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานได้ในลำดับต่อไป