เมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2567 ที่โรงแรม ทีเค. พาเลซ แอนด์ คอนเวนชั่น คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ได้จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อประกอบการจัดทำประเด็นคำถามล่วงหน้า (List of Issues Prior to Reporting: LoIPR) ของคณะกรรมการประจำอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิคนพิการ (Convention on the Rights of Persons with Disabilities: CRPD) โดยมี ประธานกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ  พร้อมด้วย ผู้ช่วยศาสตราจารย์สุชาติ เศรษฐมาลินี นายวสันต์ ภัยหลีกลี้ และนางสาวสุภัทรา นาคะผิว กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ร่วมเปิดการประชุมฯ และรับฟังความคิดเห็นจากหน่วยงานภาครัฐและภาคประชาสังคมที่เข้าร่วมงาน เพื่อติดตามสถานการณ์สิทธิคนพิการในไทย

          ช่วงเช้าของการประชุมฯ นายวสันต์ ภัยหลีกลี้ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ได้นำเสนอ “บทบาท หน้าที่ของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ในกระบวนการจัดทำ LoIPR” โดยเน้นย้ำถึงบทบาทของ กสม. ในฐานะสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติตามหลักการปารีส และกลไกอิสระที่ทำหน้าที่ติดตามการดำเนินการตามอนุสัญญา (Independent Monitoring Mechanism: IMM) จากนั้น คุณเสาวลักษณ์ ทองก๊วย กรรมการประจำ CRPD และนายกสมาคมส่งเสริมศักยภาพสตรีพิการ ได้นำเสนอโครงสร้างของอนุสัญญา แนวคิดของคณะกรรมการฯ ในการพิจารณาตั้งคำถาม LoIPR เพื่อให้ประเทศไทยจัดทำรายงานประเทศ และยกตัวอย่างข้อคำถามที่คณะกรรมการฯ มักหยิบยก ทั้งนี้ คณะกรรมการฯ จะพิจารณาความก้าวหน้าของสิทธิคนพิการอย่างรอบด้าน โดยอาศัยตัวชี้วัดด้านโครงสร้างทางกฎหมายและนโยบาย (Structure) ด้านกระบวนการ (Process) และด้านผลสัมฤทธิ์ (Outcome)

          ในการประชุมดังกล่าวมีวิทยากรผู้มีความรู้ความเชี่ยวชาญจากภาคส่วนที่มีบทบาทสำคัญกับการทำงานด้านคนพิการ ประกอบด้วย ผู้แทนจากกรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ มูลนิธิศูนย์พัฒนาและฝึกอบรมคนพิการแห่งเอเชียและแปซิฟิก (APCD) และสมาคมสภาคนพิการทุกประเภทแห่งประเทศไทย มาร่วมนำเสนอและแลกเปลี่ยนมุมมองเกี่ยวกับพัฒนาการ ปัญหา อุปสรรค ในการปฏิบัติตามอนุสัญญา CRPD ของประเทศไทยผ่านประสบการณ์การทำงานของแต่ละองค์กร

          ช่วงบ่าย เป็นการจัดกิจกรรมรับฟังความคิดเห็นจากผู้เข้าร่วมประชุมในประเด็นที่ส่งผลต่อสิทธิมนุษยชนของคนพิการ โดยผู้เข้าร่วมประชุมได้ร่วมสะท้อนปัญหาที่ผู้พิการยังต้องเผชิญในปัจจุบัน อาทิ ปัญหาการเลือกปฏิบัติทั้งในด้านการศึกษาและการจ้างงานคนพิการ ปัญหาด้านทัศนคติและความเข้าใจของคนในสังคมที่มีต่อคนพิการ การขาดสิ่งอำนวยความสะดวกที่เหมาะสมซึ่งมีผลต่อการดำรงชีวิตอย่างอิสระและเป็นส่วนหนึ่งของสังคม ข้อจำกัดในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมของคนพิการ ตลอดจนปัญหาด้านกฎหมายที่ยังไม่มีบทกำหนดโทษกรณีการเลือกปฏิบัติต่อคนพิการอย่างจริงจัง

          ในการนี้ กสม. จะนำข้อมูลและความคิดเห็นไปประมวลจัดทำเป็นข้อมูลเสนอไปยังคณะกรรมการ CRPD เพื่อเป็นข้อมูลประกอบการจัดทำ LoIPR สำหรับประเทศไทย พร้อมทั้งพิจารณาจัดทำข้อเสนอแนะเสนอไปยังรัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อเป็นการคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิคนพิการต่อไป