เมื่อวันที่ 20 – 21 มกราคม 2567 นางสาวศยามล ไกยูรวงศ์ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พร้อมด้วยนางสาวมณีรัตน์  มิตรปราสาท ที่ปรึกษาประจำ กสม. และเจ้าหน้าที่สำนักงาน กสม. พื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้เข้าร่วมสังเกตการณ์และแลกเปลี่ยนประเด็นสิทธิมนุษยชนในเวทีภาคประชนในพื้นที่บ้านตามุย และบ้านห้วยหมากใต้ อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี โดยมีนายแพทย์นิรันดร์ พิทักษ์วัชระ อดีตกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (ชุดที่ 2) ได้ร่วมแลกเปลี่ยนในเวทีดังกล่าวด้วย ซึ่งชาวบ้านในพื้นที่มีข้อกังวลเกี่ยวกับผลกระทบที่จะเกิดขึ้นจากกรณีที่หน่วนงานของประเทศไทย และสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) มีแผนที่จะก่อสร้างเขื่อนกั้นแม่น้ำโขงเพิ่มรวม 2 จุด คือ เขื่อนบ้านกุ่ม ในพื้นที่อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี และเขื่อนภูงอย ในพื้นที่แขวงจำปาศักดิ์ สปป.ลาว ซึ่งจากการก่อสร้างเขื่อนกั้นลำน้ำโขงหลายแห่งที่ผ่านมาได้ส่งผลให้การไหลของน้ำและการขึ้นลงของน้ำไม่เป็นธรรมชาติ ส่งผลต่อวิถีชีวิตชาวบ้านริมโขงทั้งในการทำการเกษตร การประมง และระบบนิเวศของพื้นที่ รวมถึงน้ำเอ่อสูงในฤดูน้ำหลากทำให้เกิดน้ำท่วมในพื้นที่ด้วย
 
          นอกจากนี้ ประชาชนในพื้นที่อำเภอโขงเจียมและอำเภออื่นในเขตจังหวัดอุบลราชธานียังได้รับผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนอื่น ๆ ทั้งประเด็นปัญหาที่ดินทำกินอันมีผลมาจากนโยบายทวงคืนผืนป่าของรัฐ และประเด็นการเข้าถึงสิทธิต่างๆ อันสืบเนื่องจากปัญหาด้านสถานะบุคคลด้วย โดยในช่วงท้ายของการแลกเปลี่ยน ตัวแทนประชาชนที่ได้รับผลกระทบสิทธิมนุษยชนได้ยื่นเรื่องร้องเรียนต่อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) เพื่อขอให้ตรวจสอบกรณีโครงการก่อสร้างเขื่อนในแม่น้ำโขงทั้ง 2 แห่ง และการดำเนินการของหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องกับสถานะบุคคลในพื้นที่ด้วย
 
          ทั้งนี้ สำนักงาน กสม. พื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จะได้รวบรวบและสรุปข้อเท็จจริงเกี่ยวกับกรณีร้องเรียนข้างต้นเพื่อเสนอให้ กสม. ตรวจสอบข้อเท็จจริงและกำหนดมาตรการหรือข้อเสนอแนะในการแก้ไขปัญหาข้อร้องเรียนเสนอต่อผู้เกี่ยวข้องต่อไป