เมื่อวันที่ 25 – 26 พฤศจิกายน 2566 ที่ชุมชนชาวเลแหลมหลา – หินลูกเดียว ตำบลไม้ขาว อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต นางปรีดา  คงแป้น กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ นายสุเรนทร์  ปะดุกา ผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติพื้นที่ภาคใต้ (สำนักงาน กสม.พื้นที่ภาคใต้) และเจ้าหน้าที่ เข้าร่วมงานวันรวมญาติชาติพันธุ์ชาวเล ครั้งที่ 13 “โอบกอดฉันไว้จนกว่าจะเจอความยุติธรรม” ซึ่งงานดังกล่าวเป็นความร่วมมือของหน่วยงานของรัฐ ภาคประชาสังคม สถาบันวิชาการ และประชาชน โดยมีผู้เข้าร่วมงานกว่า 500 คน จากทุกภาคส่วน เช่น ส่วนราชการในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงยุติธรรม กระทรวงวัฒนธรรม สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยทักษิณ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ มูลนิธิชุมชนไท สภาผู้ชมและผู้ฟังรายการไทยพีบีเอส พี่น้องชาติพันธุ์อูรักลาโว้ย มอแกน มอแกลน มานิ ไทดำ ไทใหญ่ ปกาเกอะญอ โดยกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติได้ร่วมกิจกรรมดังนี้
 
          วันที่ 25 พฤศจิกายน 2566 กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติได้ร่วมเสวนาเรื่อง สถานการณ์สุขภาวะและคุณภาพชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ชาวเล “นโยบายความร่วมคุ้มครองวิถีชีวิต วัฒนธรรม และการเข้าถึงสวัสดิการสังคม” ซึ่งได้สะท้อนให้หน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องได้ตระหนักถึงความสำคัญของวิถีชีวิตของชาติพันธุ์ และการทำหน้าที่ของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ต่อเรื่องสิทธิมนุษยชนในประเด็นวิถีชีวิตของชาวเลและชาติพันธุ์ในประเทศไทย นอกจากนี้ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติยังได้ลงพื้นที่ชุมชนชาวเลหินลูกเดียว ตำบลไม้ขาว อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต เพื่อดูสภาพข้อเท็จจริงและรับฟังปัญหาของพี่น้องชาวเล และรับเรื่องร้องเรียนตามหน้าที่และอำนาจเพื่อแก้ไขปัญหาให้แก่พี่น้องเล
 
          วันที่ 26 พฤศจิกายน 2566 กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พร้อมด้วยร้อยเอก ธรรมนัส พรหมเผ่า รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ นายโสภณ  สุวรรณรัตน์ ผู้ว่าราชการจังหวัดภูเก็ต เจ้าหน้าที่หน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้อง ภาคประชาสังคม และพี่น้องชาติพันธุ์ ร่วมกันประกาศเขตพื้นที่คุ้มครองวิถีชีวิตชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ชาวเลหินลูกเดียว ซึ่งเป็นการขับเคลื่อนการดำเนินการตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2553 และร่วมกันรับฟังปัญหาและความคิดเห็นของพี่น้องชาวเล 5 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดระนอง จังหวัดพังงา จังหวัดภูเก็ต จังหวัดกระบี่ และจังหวัดสตูล ซึ่งได้สะท้อนปัญหาเกี่ยวกับความไม่มั่นคงในที่อยู่อาศัยและที่ทำกิน ปัญหาสิทธิและสถานะบุคคลของชาวเล สิทธิและสวัสดิการที่ไม่ทั่วถึงซึ่งส่งผลต่อคุณภาพชีวิต รวมทั้งเด็กชาวเลไม่สามารถเข้าถึงการศึกษาได้อย่างเสมอภาค โดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์และเจ้าหน้าที่หน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องรับที่จะพิจารณาเรื่องดังกล่าวและจะมีมาตรการในการแก้ไขปัญหา โดย กสม. จะติดตามผลการแก้ไขปัญหาอย่างต่อเนื่อง
 
          อนึ่ง งานวันรวมญาติชาติพันธุ์ชาวเลดังกล่าว สำนักงาน กสม. เป็นองค์กรร่วมจัด และสำนักงาน กสม.พื้นที่ภาคใต้ ได้ร่วมจัดนิทรรศการเรื่องสิทธิมนุษยชนสากลและเปิดคลินิกสิทธิมนุษยชนซึ่งให้คำปรึกษาและรับเรื่องร้องเรียน โดยพี่น้องชาติพันธุ์ที่เข้าร่วมงานได้ขอคำปรึกษาเกี่ยวกับปัญหาการเข้าถึงสิทธิและสวัสดิการของรัฐและยื่นเรื่องร้องเรียนต่อ กสม. เกี่ยวกับปัญหาที่ดินของชาวไทดำชุมชนบ้านหนองเข้ จังหวัดเพชรบุรี รวมทั้งปัญหาสิทธิและสถานะบุคคล และคุณภาพชีวิตของชาวเลมอแกน เกาะพยาม จังหวัดระนอง ซึ่ง กสม. ได้รับไว้พิจารณาและจะดำเนินการตามหน้าที่และอำนาจต่อไป