เมื่อวันที่ 13 มีนาคม 2568 เวลา 09.30 น. ที่ห้องประชุมชั้น 3 ศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ (ตึกชางลี) อำเภอเมืองยะลา จังหวัดยะลา ผู้ช่วยศาสตราจารย์สุชาติ  เศรษฐมาลินี กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ที่ปรึกษาคณะทำงานขับเคลื่อนการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ประชุมคณะทำงานฯ ครั้งที่ 1/2568 ซึ่งเป็นคณะทำงานร่วมระหว่าง สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (สำนักงาน กสม.) กับศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ (ศอ.บต.) โดยมีนางสาวรตญา  กอบศิริกาญจน์ รองเลขาธิการคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ประธานคณะทำงาน นายแพทย์สมหมาย  บุญเกลี้ยง ผู้ช่วยเลขาธิการ ศอ.บต. ปฏิบัติหน้าที่รองประธานคณะทำงาน พลตำรวจโท พัฒนวุธ  อังคะนาวิน ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม นายดนัย  มู่สาและนายบุญพาศ  รักนุ้ย ผู้ทรงคุณวุฒิคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติด้านการส่งเสริมสิทธิมนุษยชนและสิทธิมนุษยชนศึกษา นายจุมพล  ขุนอ่อน ที่ปรึกษาสำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติด้านสิทธิมนุษยชน นายสุเรนทร์  ปะดุกา ผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติพื้นที่ภาคใต้ พร้อมด้วยเจ้าหน้าที่สำนักงาน กสม. พื้นที่ภาคใต้ และเจ้าหน้าที่ ศอ.บต. เข้าร่วมประชุมด้วย

            ทั้งนี้ ที่ประชุมได้รับทราบ สรุปผลการแก้ไขปัญหาบุคคลไม่มีสถานะทางทะเบียนราษฎร หรือคนไทยไร้สัญชาติ โดยการตรวจพิสูจน์สารพันธุกรรม ผลการหารือกรมการปกครองกรณีคนไทยผู้ประสบปัญหาสถานะบุคคลที่อาศัยอยู่ในประเทศมาเลเซียและในพื้นที่ 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้ และผลสำเร็จการดำเนินโครงการเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจเรื่องสิทธิมนุษยชนเพื่อการมีส่วนร่วมของภาคประชาสังคมในการพัฒนางานอำนวยความยุติธรรมในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ และได้หารือแนวทางการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ร่วมกัน โดยที่ประชุมมีมติ ดังนี้

            1. เห็นชอบแผนปฏิบัติการคณะทำงานขับเคลื่อนการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ประจำปี 2568 จำนวน 5 กิจกรรม

            2. เห็นชอบการดำเนินโครงการเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจเรื่องสิทธิมนุษยชนเพื่อการมีส่วนร่วมของภาคประชาสังคมในการพัฒนางานอำนวยความยุติธรรมในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้เพื่อส่งเสริมความเข้าใจและความตระหนักในสิทธิมนุษยชนให้แก่พุทธศาสนิกชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ร่วมกันระหว่างสำนักงาน กสม. และ ศอ.บต. กำหนดจัดขึ้นระหว่างวันที่ 4 - 6 มิถุนายน 2568 โดยมีผู้เข้าร่วมจำนวน 50 คน

            3. การประสานความร่วมมือในการดำเนินการช่วยเหลือเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบสืบเนื่องจากสถานการณ์ความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กำหนดตามมติคณะรัฐมนตรี

            ต่อมาเมื่อเวลา 13.30 น. คณะทำงานฯได้ประชุมที่ห้องประชุมศูนย์ปฏิบัติการสำนักงานตำรวจแห่งชาติส่วนหน้า อำเภอเมืองยะลา จังหวัดยะลา โดยมีกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติเป็นประธานการประชุมร่วมกับ พลตำรวจตรี วรา  เวชชาภินันท์ รองผู้บัญชาการตำรวจภูธรภาค 9 ผู้แทนศูนย์ปฏิบัติการสำนักงานตำรวจแห่งชาติส่วนหน้า (ศปก.ตร.สน.) เพื่อติดตามผลดำเนินการกรณีการจัดทำแนวปฏิบัติการตรวจเก็บสารพันธุกรรม (DNA) และหารือแนวทางการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนระหว่างสำนักงาน กสม. และ ศปก.ตร.สน. โดยที่ประชุมมีมติ ดังนี้

            1. รับทราบแนวทางความร่วมมือในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน เมื่อปี 2567 และการจัดทำคู่มือสิทธิมนุษยชนสำหรับเจ้าหน้าที่หน่วยงานความมั่นคงในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ ซึ่งเป็นคู่มือที่เกิดจากความร่วมมือของทุกภาคส่วน ทั้งภาคราชการ ภาคประชาสังคม ภาควิชาการ ผู้ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์ความรุนแรงในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ และประชาชนทั่วไป เพื่อพัฒนามาตรฐานการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่หน่วยงานความมั่นคงในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ให้สอดคล้องกับหลักสิทธิมนุษยชน

            2. เสนอแนะให้ กสม. จัดประชุมร่วมกับสำนักงานตำรวจแห่งชาติ เพื่อรับทราบแนวปฏิบัติการตรวจสารพันธุกรรม (DNA) เพื่อใช้เป็นพยานหลักฐานในกระบวนการยุติธรรมให้กับเจ้าหน้าที่ตำรวจทั่วประเทศ โดยอาจมีข้อเสนอแนะในการจัดทำแนวปฏิบัติการตรวจเก็บ DNA ในระดับพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งมีมิติด้านความเชื่อตามหลักศาสนาอิสลาม การบังคับใช้กฎหมายความมั่นคง และสถานการณ์ในพื้นที่

            3. ศปก.ตร.สน. จะสนับสนุนวิทยากร เจ้าหน้าที่ร่วมจัดกิจกรรม และเจ้าหน้าที่ตำรวจระดับปฏิบัติการ จำนวน 40 นาย เข้าร่วมโครงการอบรมเชิงปฏิบัติการการเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจเรื่องสิทธิมนุษยชน และพัฒนาคู่มือสิทธิมนุษยชนสำหรับเจ้าหน้าที่หน่วยงานความมั่นคงในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งกำหนดจัดโครงการระหว่างวันที่ 21 - 23 พฤษภาคม 2568 โดยให้สำนักงาน กสม.พื้นที่ภาคใต้ และกลุ่มงานสืบสวนสอบสวน ศปก.ตร.สน. ประสานงานร่วมกันในรายละเอียดการปฏิบัติที่เกี่ยวข้อง การประสานการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนและการเฝ้าระวังสถานการณ์สิทธิมนุษยชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้

                 ทั้งนี้ สำนักงาน กสม. โดยสำนักงาน กสม.พื้นที่ภาคใต้ จะได้นำมติที่ประชุม แผนการปฏิบัติงาน ประจำปี 2568 ของคณะทำงานขับเคลื่อนการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในจังหวัดชายแดนภาคใต้และแนวทางการปฏิบัติร่วมกันระหว่างสำนักงาน กสม. กับ ศปก.ตร.สน. มาดำเนินการให้เกิดผลสัมฤทธิ์เป็นรูปธรรมเพื่อส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนให้กับประชาชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ต่อไป